SCOBY là viết tắt của Symbiotic Culture Of Bacteria and Yeast, nghĩa là tập hợp cộng sinh giữa vi khuẩn và nấm men. Đây chính là yếu tố quan trọng nhất tạo ra quá trình lên men trà kombucha.
Nhìn bề ngoài, SCOBY giống một lớp thạch mỏng trôi nổi trên mặt nước trà. Dù trông hơi “lạ mắt”, nhưng đây là thành phần hoàn toàn tự nhiên, có lợi cho sức khỏe và không phải là nấm mốc.
SCOBY giúp chuyển hóa đường trong trà thành các chất có lợi như:
Axit hữu cơ (axit axetic, glucuronic) giúp thải độc
CO₂ tạo độ ga tự nhiên
Một lượng nhỏ cồn (thường dưới 0.5%)
Probiotic - lợi khuẩn tốt cho tiêu hóa
Trong quá trình lên men, SCOBY còn sản sinh ra lớp màng mới (SCOBY con) và bạn có thể giữ lại để làm tiếp các mẻ sau.
SCOBY không độc hại và hoàn toàn ăn được. Một số người còn dùng SCOBY để:
Cắt lát trộn salad
Xay làm smoothie
Sấy giòn thành món snack
Tuy nhiên, vì SCOBY có kết cấu dẻo, hơi dai và vị chua nhẹ, không phải ai cũng thích hợp dùng theo cách này.
Nếu chưa dùng ngay, bạn nên:
Ngâm SCOBY trong trà kombucha (hoặc nước đường loãng) và bảo quản trong hũ thủy tinh có nắp đậy.
Để nơi thoáng mát, tránh ánh nắng, không bỏ vào tủ lạnh (nhiệt độ thấp làm ngưng hoạt động vi sinh).
Có thể để tối đa 4 - 6 tuần nếu bảo quản đúng.
Dấu hiệu nhận biết SCOBY bị mốc thường là xuất hiện các vệt màu xanh, đen hoặc trắng loang bất thường trên bề mặt, kèm theo mùi lạ khó chịu. Khi gặp tình trạng này, bạn cần bỏ toàn bộ SCOBY và phần trà đã lên men, tuyệt đối không nên giữ lại để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe khi sử dụng.
SCOBY chính là phần cốt lõi tạo nên sự khác biệt của trà kombucha. Nhờ vào hoạt động của hệ vi sinh vật cộng sinh có trong SCOBY, quá trình lên men diễn ra tự nhiên, tạo nên vị chua thanh nhẹ, độ sủi ga dịu và cung cấp nhiều lợi khuẩn tốt cho đường ruột. Với những ai đang muốn tự làm kombucha tại nhà, việc hiểu rõ vai trò của SCOBY và biết cách bảo quản, nuôi dưỡng đúng cách là điều rất quan trọng. Không chỉ giúp đảm bảo chất lượng và độ an toàn cho từng mẻ trà, SCOBY còn ảnh hưởng trực tiếp đến hương vị và hiệu quả sức khỏe mà kombucha mang lại.